13.03.2002Δημήτρης Παπαχρήστος: "Πρέπει να θυμηθούμε ότι είμαστε ενεργοί πολίτες"
Φτάσαμε από τα αρχαία χρόνια στο θέατρο του δρόμου, στο θέατρο των ομάδων που διαμαρτύρονται και καταγγέλλουν, που συμβάλλουν στην ανύψωση του ανθρώπου και στο προβληματισμό του κι επειδή δεχόμαστε έναν πολιτιστικό ιμπεριαλισμό που λειτουργεί ως “πολιορκητικός κλοιός” για την άλωση, όπως ήταν κρατών, λαών, παραδόσεων, εθίμων, είναι αδήριτη ανάγκη πλέον να υπερασπιστούμε έναν πολυπολιτισμό πανανθρώπινο. Την γλώσσα μας!


Ηταν μια πετυχημένη εκδήλωση, όπου ο γνωστός συγγραφέας, αναφέρθηκε στο θέατρο ως στοιχείο της δημοκρατίας κάνοντας σύγχρονες αναφορές, παραλληλισμούς με τους σύγχρονους πολιτικούς και τους ενεργούς πολίτες. Μας ξαναθύμισε ξανά αρχές και αξίες υπογράμμισε το ρόλο του θεάτρου διαχρονικά έως και σήμερα τονίζοντας. “Το θέατρο είναι παιδαγωγικό, κοινωνικό, πολιτικό είναι και συλλογικό. Μπορεί να υπάρχει πρωταγωνιστής, αλλά δεν μπορεί να παίξει ο πρωταγωνιστής χωρίς τον τελευταίο ηθοποιό που μπορεί να λέει μόνο μια ατάκα. Είναι συλλογικό, το κατάλαβα κι εγώ αργά, όταν έγραψα κι εγώ θέατρο. Ευχαριστώ και το ΔΗΠΕΘΕ που το παρουσίασε στην Κομοτηνή, ήταν ένα έργο που προέκυψε από ανάγκη, δεν είμαι θεατρικός συγγραφέας, εκεί είδα την δύναμη του θεάτρου ως συλλογική διαδικασία και από την γέννησή του, αλλά και από την λειτουργία την κοινωνική με τους θεατές συμμέτοχους. Πιστεύω ότι είναι μια βάση πολιτική, που έχει να κάνει με την δημοκρατία, με την συλλογικότητα, με την αλληλεγγύη, με τον προβληματισμό, με την παιδεία μας.Και δεν μένουμε στα αρχαία χρόνια εμείς επαιρόμαστε γιατί ανακαλύψαμε την δημοκρατία και το θέατρο, είναι την επίδραση που άσκησε αυτό το πράγμα, το ελάχιστο που εξιστόρησα σε όλο τον πλανήτη, σε όλο τον κόσμο μέχρι σήμερα και βλέπουμε τον ρόλο που παίζει το θέατρο σήμερα, καλώς ή κακώς, δεν έχει σημασία αν έχει γίνει η επαναφορά και έχουν αλλοιωθεί πολλά πράγματα και αν έχουν εκσυγχρονιστεί, η ίδια είναι η βάση και όχι μόνο η βάση, αλλά είναι ίδια η ανάγκη. Οι Ρωμαίοι που μας κατάκτησαν κράτησαν τα θέατρα και έχουμε τα ρωμαϊκά θέατρα μεταγενέστρα. Δεν είναι τυχαίο στον μεσογειακό χώρο δεν υπάρχει μέρος, δεν υπάρχει χώρος, χώρα, λαός που να μην έχει θέατρο πλέον και αν γυρίσουμε γύρω-γύρω τα μάτια μας θα δούμε εκατοντάδες χιλιάδες θέατρα, ελληνικά θέατρα και επομένως όταν μιλάμε για “θέατρο” μιλάμε για την ταυτότητά μας, για την ελληνικότητά μας, για τον Ελληνισμό. Δηλαδή είναι μια απόδειξη που βγαίνει μέσα τις πέτρες, από τα μάρμαρα και φυσικά αναγκαζόμαστε να τα θυμηθούμε και ν’ αντισταθούμε, διότι στην Βόρειο Ήπειρο υπάρχουν θέατρα, στην Ιταλία υπάρχουν θέατρα, στην Κάτω Ελλάδα, σε όλη αυτή την λεκάνη αυτή της Μεσογείου υπάρχουν θέατρα και βρήκαν και τον χώρο για την ακουστική, είναι και τέχνη, ακόμη και η αρχιτεκτονική και στο θέατρο είναι όλες οι τέχνες μαζεμένες, δεν είναι μικρό πράγμα. Και όταν πάμε θέατρο υπάρχει μια τελετουργία, ανεξάρτητα αν την τηρούμε ή όχι και αναγκαζόμαστε να μπούμε σε μια συμμετοχή, να αρνηθούμε ή να μην αρνηθούμε. Λέγεται ότι ο Σόλωνας κάτι που δεν του άρεσε στο θέατρο έφευγε μέσα από την παράσταση. Τι να σημαίνει αυτό, ότι κάτι ελέγχθηκε, κάτι που γίνεται και σήμερα. Ο Ευριπίδης έκανε σχεδόν επιθεώρηση, όπως και ο Αριστοφάνης, έκριναν τα κακώς κείμενα. Τώρα να έρθουμε στην σημερινή εποχή που το θέατρο το παίζουν οι πολιτικοί. Η παράσταση και η σκηνή έχει αλλάξει και έχουν γίνει οι ηθοποιοί και ηθοποιοί κάλπικοι, διότι ξέρουμε ότι υπάρχει η προσποίηση, υπάρχει το στήσιμο, έχουν κλέψει από το θέατρο όλη την ιστορία την αυθεντική, την λειτουργία, την μαγεία και την έχουν κάνει προφίλ και έχουν στήσει το πώς θα φανούν, το πώς θα μιλήσουν, τι θα πουν, πώς θα φωτογραφηθούν, πώς θα πλασαριστούν. Κι έρχεται το θέατρο όμως να επιβάλλει την τάξη. Ζητά να βρεθεί το μέτρο, ο λόγος πάνω απ’ όλα, γιατί βλέπετε η επαναφορά του λόγου είναι τρομακτική και το θέατρο είναι λόγος πάνω απ’ όλα και οι ηθοποιοί δεν είναι μόνο η φωνή που μεταφέρεται στους θεατές, ηθοποιοί είναι αυτοί που ποιούν ήθος, ξεχάσαμε δηλαδή το ήθος. Πρέπει ως αξία να διακατέχει τον καθένα μας, την ηθική, τις αξίες οι οποίες είναι πανανθρώπινες, τις ελευθερίες, τις δημοκρατίες, την δικαιοσύνη. Το αρχαίο θέατρο στηρίχτηκε πάρα πολύ και στο δίκαιο και φαίνεται αυτό και στον Αισχύλο. Και βλέπουμε σήμερα έχουμε χάσει τον μπούσουλα. Τι είναι δίκαιο και τι είναι άδικο, τι είναι αλήθεια και τι είναι ψέμα. Μια παγκόσμια σύγχυση και προβάλλεται σκοπίμως αυτή η σύγχυση και στην πολιτική και στις ιδεολογίες και στην ιστορία. Μας μίλησαν για το τέλος και της ιστορίας και των ιδεολογιών. Θα μας πουν και για το τέλος της πολιτικής, γιατί θα κάνουν πολιτικοί οι τεχνοκράτες, οι ειδήμονες δηλαδή αυτοί που σπουδάζουν πολιτική, κάτι που είναι απαράδεκτο, διότι η πολιτική είναι τα πάντα και είμαστε εμείς. Ο Αριστοτέλης έλεγε το ανθρώπινο ον, είναι πολιτικό ον, κι εμείς έχουμε ξεχάσει ότι είμαστε πολίτες, αλλά έχουμε λόγο που μπορεί να έχουμε δημοκρατία για άμεση δημοκρατία και να τους ανακαλούμε στην τάξη και να τους εκλέγουμε και να συμμετέχουμε, τα έχουμε ξεχάσει. Ακόμη και στρατοκρατικά καθεστώτα, την δημοκρατία έχουν στο στόμα τους, την έχουν κάνει λάστιχο και την χρησιμοποιούν για να διεκπεραιώνουν και να νομιμοποιούν τις αυθαιρεσίες τους. Στο όνομα της δημοκρατίας γίνονται τα εγκλήματα ακόμη και πόλεμοι παγκοσμίως… Εγώ πιστεύω ότι υπάρχει μια δικτατορία παγκόσμια πλέον που η βάση τους είναι οι Αμερικάνοι.Με τα υποπροϊόντα τους τα πολιτιστικά, τα οποία αναστάτωσαν όλο τον πλανήτη, γι’ αυτό ελέγχουν και τα ΜΜΕ, αλλά και την βιομηχανία του πολιτισμού μέσω του Χόλυγουντ στον κινηματογράφο, μέσω του θεάτρου που είναι ένα άλλο είδος θέατρο, το οποίο είναι καταναλωτικό, είναι εύπεμπτο και βλέπετε υπάρχουν αντιστάσεις. Φτάσαμε από τα αρχαία χρόνια στο θέατρο του δρόμου, στο θέατρο των ομάδων σήμερα, που διαμαρτύρονται και καταγγέλλουν, που συμβάλλουν στην ανύψωση του ανθρώπου, στον προβληματισμό του ανθρώπου και επειδή δεχόμαστε έναν πολιτιστικό ιμπεριαλισμό που λειτουργεί ως “πολιορκητικός κλοιός” για την άλωση, όπως ήταν κρατών, λαών, παραδόσεων, εθίμων, είναι αδήριτη ανάγκη πλέον να υπερασπιστούμε έναν πολυπολιτισμό πανανθρώπινο, την γλώσσα μας, όπως και κάθε λαός την γλώσσα του και αυτή να μην αναγκάζονται να μάθουν τίποτε άλλο διότι μιλάμε εμείς αγγλικά και να καταναλώνουμε τα προϊόντα τους, κι έτσι εδώ στην περιοχή είναι και θα πρέπει να το καταλάβει όλη η περιοχή και οι υπεύθυνοι και η Πολιτεία. Σε όλη την Ελλάδα όπου υπάρχουν θέατρα κάτι παθαίνουν οι άνθρωποι που ζουν τους χώρους αυτούς, επηρεάζονται και όταν το μαθαίνουν, γιατί πιστεύω ότι και το θέατρο της Μαρώνειας στην περιοχή και δεν το γνωρίζουν και οι άνθρωποι που ζουν εδώ. Όταν γνωρίσουμε ένα πράγμα θα το αγαπήσουμε και όταν το αγαπήσουμε θα μάθουμε από πού προήλθε, να μάθουμε και την ιστορία του και τότε θα αναγκαστούμε να το υπερασπιστούμε κιόλας”. Ο κόσμος που ανταποκρίθηκε μαζικά στην εκδήλωση γεύθηκε μια διάλεξη ανώτερη προσέγγισης που τα σημεία που ένοιωθε να ταυτίζεται ήταν πολλά.Μ.Μ.